اشعار

کینهٔ جنگِ جمل تاب و‌ توانت را گرفت            جرعه جرعه زهر آقاجان امانت را گرفت

در هـمان ثـانـیـه‌هـای اوّل افـطـار بـود            زهر اثر کرد و تکلّم از زبانت را گرفت

حجره شد مقتل برایت! سوخت سر تا پای تو            تشت را آورد زینب؛ خون دهانت را گرفت

پاره پاره از جگر می‌ریخت و با لرزشِ            دست‌هایش؛ لرزشِ در بازوانت را گرفت

خون به خوردِ شال سبزت رفت و تار و پودِ آن            ضجّه زد! افتاد دستِ مهربانت را گرفت

روزه بودی سهم لبهایت به جای آب شد            آهِ جانسوزی که عمقِ استخوانت را گرفت

یارِ خانه مـار شد در آسـتـینت عـاقـبت            زهرِ خود را ریخت! نور از دیدگانت را گرفت

زهر در ظاهر! ولیکن در حقیقت سال‌ها            لحظه لحظه ماجرای کوچه، جانت را گرفت!

سفـره‌دارِ همۀ عالـمِ اِمکان حسن است            جان حسینِ بنِ علی باشد و جانان حسن است

اَیُّـهَــاالــنّــاس بـدانــیــد غــلامَــم آری            اَیُّهَاالنّاس بگوئید که سلطان حسن است

صلـحِ او بوده سـبب سازِ قـیـامِ ارباب            کربلا با سند و مَدرک و برهان حسن است

شصت شب گریه‌کُنِ روضۀ عطشان شده‌ایم            تا بفهمیم در این سلسله باران حسن است

ما که عمری ست عزادار حسین و حسنیم

هستی خویش بدهکار حسین و حـسنیم

بوده در کرب و بلا شاه اگر تـشنۀ آب            تن به خاک است و سری خورده به رویِ نِی تاب

با همه بی‌کسی و غربت و داغی که چِشید            همسری داشت حسین بنِ علی مثلِ رباب

قـاتـلِ جـانِ تو شـد مَـحـرمِ کـاشانـۀ تو            خانه را بر سرِ تو مَحرمِ تو کرده خراب

سوختی در تب و زینب که سراغت آمد            باز شد روضۀ سنگینِ سر و بزمِ شراب

ما که عمری ست عزادار حسین و حسنیم

هستی خویش بدهکار حسین و حـسنیم

پیشِ چشمِ تو به لب چوب زند دشمنِ دین            می‌خورد طفلِ حرم با لگدِ کـینه زمین

خـبـری شد اگر از تـیر و تنِ تـابـوتم!            یـاد کن از عَـلَـم و گـل پـسـرِ اُمِّ بـنـیـن

تیـرها می‌رسد و مشک بغـل می‌گـیرد            علقمه فاطمه را کرده عزادار و حزین

اسمِ عـبّاس که آمد بـویِ یـاسی پیـچـید            داغـدارِ دو عمو شد قـمـرِ پـرده‌نـشـین

ما که عمری ست عزادار حسین و حسنیم

هستی خویش بدهکار حسین و حـسنیم

اى زمین و آسـمان‌ها سوگـوار غربتت            آفـتـاب آسـمـان، سـنـگ مـزار غـربـتت
بر جبین فصل‏ها هر یک نشان داغ توست            اى گریبان خزان، چاک از بهار غربتت

یک بقیع اندوه و ماتم یک مدینه اشک و خون            سینه‏‎هامان یک به یک آئینه دار غربتت
پاک شد آئینه از زنگ، اى تماشایى‏‎ترین            شـسـتـشو دادیم دل را، با غـبار غربتت
شب سیه‌پوش از غم و اندوه بى‎پایان توست            شرمگین خورشید، از شب‎هاى تار غربتت
اى بقیعت عاشقان را کعبه عشق و امید            سینه چاکـیم از غـم تو، بی‌قـرارغربتت
شهر یثرب داغدار خاطرات رنج توست            خـم شده پـشت مدیـنه زیر بـار غـربتت
مى‎‏تـپد دل‎هاى عـاشق در هـواى نام تو            با غمى خو کرده هر یک در کنارغربتت
کاش مى‎‏شد روشناى تربت پاک تو بود            چلچـراغ اشک ما در شـام تار غـربتت
دایره در دایره پژواکى از اندوه توست            هیچ داغى نیست بیرون از مدار غربتت
دامن اشکى فـراهم داشـتم یک سیـنه آه            ریخـتم در پـاى تو کـردم نـثار غـربتت
آشناى زخم دل‎ها، غربت معصوم توست            من دلى دارم پـریشان، از تـبارغـربتت

هر قدر که می‌خواست گدا، شاه کرم داشت            آن قدر که پیش کرمش، خواسته کم داشت
در خـانـۀ او بـود که در اوج غـریـبـی            دل‌های غریبان جهان، راه به هم داشت

دلخـوش به نفـس‌های مسیحـایی او بود            شب‌های مدینه که فقط غربت و دم داشت
داغـی شده بر سیـنۀ غـم‌های وسیـعـش            یک کوچۀ باریک که بیش از همه غم داشت
راحـت شد از انـدوه جـفـاکـاری یـاران            ای کاش که یاری به وفاداری سم داشت
ای آیـنــه‌هــا آیــنــه‌هـا! ذکـر بـگـوئـیـد            ای‌کاش حرم داشت حرم داشت حرم داشت

طومار جان جنّ و بشر پاره پاره گشت            قرآن به چشم اهل نظر، پاره پاره گشت

بی‌پـرده چون به شرّ گـروهی بـشرنما            صد پرده از حریم بشر پاره پاره گشت

شرزد شبی شراره ظلمت به قلب نـور            دل از سپیده، وقت سحر پاره پاره گشت

آبی به جای رفـع عـطش ریخت آتشی            بر دل، که تا بروز شُمَر پاره پاره گشت

از قـلب کلّ هـستی و از پـیکـر وجـود            آتش گرفت جان و جگر پاره پاره گشت

دردا که از سپهر بنی‌هاشم، آن که بود            یک مه دو جا به ماه صفر، پاره پاره گشت

یک جا به زهر فتنه و یک جا به تیر کین            یک جسم خسته از دو شرر پاره پاره گشت

قلبی که بود در اثر زهـر، چاک چاک            با تیـر کـیـنه بار دگـر پاره پاره گـشت

در پیش چشم آن همه اختر، چنان شهاب            بارید تیر شب که قـمر پاره پاره گشت

بـاران تیـر بر کـفـن و بر بدن نشـست            جیب صدف درید و گهر پاره پاره گشت

ای دل دگر مجو هـنر حُـسن، بی‌حَسَن            شـیـرازه کـتاب هـنر پـاره پـاره گـشت

شد از غـم‌‌‌ دو طـشت، دلـم پُر ز خـون            خونِ جگرم مدام فـرو ریزم از عـیون

در حیرتم به زینب مضطر چه‌ها گذشت            آن دم که اوفتاد نگاهش برآن دو طشت

یک طشت را ز خون جگر دید لاله گون            یک طشت را بدید درآن رأس پرُ ز خون

یک طـشت را بدیـد پُـر از پـارۀ جگـر            یک طشت را بدید درآن رأسِ چون قمر

برخاست چون ز تاب عطش مجتبی ز خواب            برداشت کوزه را که بنوشد دوجرعه آب

آبش به کام رفت و دلش پُر شراره شد            از زهـر اشـقـیا جگـرش پاره پـاره شد

از آه وناله، خـون دل اهل جهـان نمود            طـشتی طلب ز زینب قامت کمان نمود

آن طشت، پُر ز خونِ دلِ دردناک کرد            زینب بدید و از غم او جامه چاک کرد

طشت دگر که زینب از آن گشت بی‌سکون            در شـهـر شـام بـود به بـزمِ یـزیـد دون

آن دم که رأس پاک شهـنشاه بحر و بر            آغاز کرد خـواندن قـرآن به طشت زر

برداشت چوبِ کینه یزید از ره غضب            کـرد آشـنا به لـعـلِ لبِ شاه تـشـنـه لـب

زینب به ناله گفت که ای بی‌حـیا! مزن            چوب جفا به بوسه گه مصطـفی مزن!

دارد صغیر تا به صف محشر، شور و شین            گاه از غـم حـسن، گهی از مـاتم حسین

از همان روزی که گفتم یا حسین، گفتم حسن            یاحـسین را یادمـان دادند با جـانم حسن
من نمک‌گـیر عـلی و بچـه‌های حـیدرم            گفته‌ام هربار از این سفره نان خوردم، حسن

نیست جزاین هر کجا که می‌شود روضه به پا            می‌دهد دم فاطمه و می‌زند پـرچم حسن
مطمئن هستم که زهرا می‌شود خوشحال تر            هر زمان در روضۀ ارباب می‌گویم حسن
لا فـتی الا عـلی و لا کـریـم الا حـسـن            یا معـزالمـومنین، بخـشـندۀ عـالم حـسن
کـوچه سیـنه‌زنی را بـاز کن که فـاطمه            یا حسین می‌گوید و پیغـمبر اکرم حسن
می‌کشد ما را غم صحن و سرای مجتبا            هست بی‌زائر بقیع و دم بزن محکم حسن
جان فـدای پیـرمـردِ خـرد سال کوچه‌ها            اِی به غم‌های علی و فاطمه محرم حسن

می‌خورد خون جگر با یاد داغ کوچه‌ها            بر غـم دیرین او زهـر هـلاهل شد دوا

سال‌ها لعن پدر را روی منـبرها شـنید            کس تـسلایش نـداد از نالـه‌های بی‌صدا

در میان خانۀ خود شد غریب و بی‌پناه            دل بسـوزد قـاتـلی در خـانه دارد آشـنا

شرم دارم که بگویم در جواب هر سلام            می‌شنید از هر غـریب و آشنایی ناسزا

بوی عطر یاس زهرا می‌دهد هرشب حسن            خون بگرید بر مزار بی‌نشانش در خفا

چادر خاکی زده زخمی گران بر غیرتش            آن زمانی که برای مادر خود شد عصا

تیرها تابوت و تن را در دل هم دوختند            کاش می‌شد سهم جسمت قطعه‌ای از بوریا

می‌زنیم بر تربت بی‌صحن تو روزی ضریح            طرحِ شش گوشی شبیه گنبد کرب وبلا

لاله‌ای بود که با داغ جگر سوخته بود            آتـشی در دل سـودا زده افـروخـته بود
شـرم دارم که بگـویم تن مسـموم تو را            خصم با تیر به تابـوت بهم دوخـته بود

راز دل را همه با همسر خود می‌گویند            حَسن از همسر خودکامه خود سوخته بود
جگـرش پاره شد از نیـشتر زخـم زبان            در لگن خون دلی ریخت که اندوخته بود
ارث از مادر خود بُرد غم و رنج و محن            صبر و تسلیم و رضا از پدر آموخته بود

کرامت مثل یک جرعه‌ست از پیمانۀ جانش           سخـاوت لقـمه‌ای از سادگی سفـرۀ نانش

کسی که سـایۀ او مـایۀ آرامـش دنیاست           دلش در بند دنیا نیست، دنیا هست زندانش

سپاهش را صدای سکه غرق روسیاهی کرد           نه مردی نه نبردی بود، خالی بود میدانش

صَلاح این‌گونه می‌بیند، سِلاح صلح بردارد           چه دارد رهبری که زیر پا افتاده فرمانش؟

امام غیرت و غربت کنار دشمنِ سرسخت           چه رنجی می‌کشید از دوستان سُست‌پیمانش

زبان سرزنش خاری شد و آزرد روحش را           مُعِـزّالمـؤمنین بود و نفـهـمیـدند یارانش

کسی که چشم فتنه کور شد با برق شمشیرش           چگونه گوشه‌ای بنشیند و سر در گریبانش...

چه زهری محرمش بوده؟ چه دردی همدمش بوده؟           نمی‌دانم چه راز سینه‌سوزی بوده مهمانش!

به روی دست‌های آل طاها باز تابوتی‌ست           مـبادا زخـم بردارد مـبادا تیـربارانش...

اگرچه تلخ‌تر از زهر بوده زندگی امروز           ولی فردا عسل می‌ریزد از کام جوانانش

خیالت جمع سردار جمل! تنها نمی‌مانی           به زودی کربلا از راه می‌آید که طوفانش

مرا سَری‌ست که اُفتاده زیرِ پای حسن            به تختِ سلطنتِ این دل است جای حسن

هـزار حـاتـمِ طـائـی شـود گـدای درش            هرآن کسی که به دنیا شود گدای حسن

دو دست داده خـداوند تا که سیـنـه زنم            یکی بـرای حـسین و یکی برای حـسن

حـسین روضـۀ هر روزۀ حَـسَـن بـوده            تـمـامِ زنـدگی‌ام نـذرِ روضه‌های حسن

به ساحَـتَـش هـمه‌جا احـتـرام بـاید کرد            حسین خاسته از جای خود به پای حسن

غروبِ هفتمِ ماهِ صفر‌ جگـرسوز است            نوای حضرتِ زهـرا به کربلای حسن

ماجرای کوچه چشمان ترم را زخم کرد            آه از دردی که قلب مضطرم را زخم کرد

روضه خوانی می‌کنم هر روز و شب در خلوتم            روضۀ سنگین مادر حنجرم را زخم کرد

حوریه حتی نسیمی بر رُخش دارد ضرر            باد گلـبرگ گُـلِ پیـغـمـبرم‌ را زخم کرد

سـال‌ها گـریان داغ ضربتِ آن سـیـلی‌ام            ضربه‌ای محکم که رویِ مادرم را زخم کرد

آتشِ این زهر آبی رویِ آتش بوده است            آتشی دیگر دلِ شعـله‌ورم را زخـم کرد

عرش هم آنروز از غصه تلاطم کرده بود            مادرم در کوچه راه خانه را گم کرده بود

مـولای ما کـریـم ولـیکـن غـریب بود            او دست گیر خلـق ولی بی‌حـبـیب بود

بـا او مـدیـنـه شـد وطـن بـی‌نـیــازهـا            بعد از خـدا سخـاوت او بی‌رقـیب بود

غیر از نمک به زخم دل خود دوا نداشت            با آنکـه بر تـمـامی عـالـم طـبـیب بود

از دشمنان که کـیـنۀ بسـیار دیده است            در بین دوستان خودش هم غریب بود

در کوچه زخـم خوردۀ لبخـند قـنفـذ و            در خـانه هم اسـیر زنی نانـجـیب بود

شرحش هزار روضۀ مکشوفه می‌شود            در محـضر امام مـغـیره خـطـیب بود

کابوس کوچه موی سرش را سفید کرد            از کودکی ز حـادثه‌ای بی‌شکـیب بود

دستی سـیاه زنـدگی‌اش را سـیـاه کرد            دستی که از مروت دل بی‌نصیب بود

دل خـونِ روزگار که در آخرین نفس            پیش حسین راویِ شیب الخضیب بود

خون می‌چکد حسن ز لب تو، سخن مگو            گفتی به زینبت تو هر آنچه، به من مگو

اصلا بیا به فکر خودت باش و این کفن            اصلا بیا و روضه از این بی‌کفن مگو

دیــدم تـن کـبــودت و آتـش گــرفـتـه‌ام            حالا تو از منی که شوم پـاره تن مگو

مـادر به دست خواهرمان داد امانـتش            از غـارت و نمـانـدن آن پیـرهن مگـو

یک نانجـیب پست به پای تو زخـم زد            امـا تو از گـلـوی من و نیـزه‌زن مگـو

از غـارت تـنم سخـنی را وسط مکـش            از دسته دسته روی سرم ریخـتن مگو

وقتی به جای گل به تنت تـیر ریخـتـند            از زیر نعـل مـانـدنم عـریان بدن مگو

طشت مدیـنۀ تو کجا! طـشت من کجا!            از خـیزران نشـسـتن بر این دهن مگو

یوم الحسین گفتی و زینب ز تاب رفت            دیگر تو از عزای حسین، ای حسن مگو

در جمالش داشت انوار پیمبر را حسن            همچو حیدر داشت عطر حیّ داور را حسن

هر ملک با دیدن او گفته دارد بی‌گمان            خلق و خوی مادرش زهرای اطهر را حسن

تا شتر را روی خاک انداخت در جنگ جمل            یاد اصحاب علی انداخت خیبر را حسن

تا نبیند سائلش رنگ خجالت را به خود            اکثرأ بخشیده مخفی کیسۀ زر را حسن

از ازل فکـر گـداها بوده این شاه کریم            تا ابد شرمندۀ خود کرده نوکر را حسن

سخت می‌ریزد به هم، آه بلندی می‌کشد            تا مجسم می‌کند آن روز و آن در را حسن

هر زمان از کوچه‌ها رد شد دلش را غم گرفت            یادگار از کوچه دارد دیدۀ تر را حسن

از پدر هم بیشتر زانوی غـم کرده بغل            بعد آنکه دیده نقش کوچه مادر را حسن

ای مـرثـیه‌ها اشک بـریـزید بـرایش            خون گریه کنید دیده‌ها بهر عـزایش

بر مرد غـریبی که به خود یار ندیده            ای حنجره‌ها روضه بخوانید برایش

حـتـماً شـده او مـحــتـرمِ دیـدهٔ زهـرا            هر کس که حسن گشت به لب شور و نوایش

مظلوم‌تـرین زادۀ زهـرا شده مسموم            زهری که بلا گشته ولی گشته دوایش

کُـشتند ولی دست ز کـیـنه نکـشـیدند            تیر است که آید عوض دستِ عطایش

در لحظهٔ آخـر به برادر نگهـش بود            چون نیست عزایی به بزرگیِ عزایش

کریم اگر که تویی ما همه گدای توأیم            دوا اگر که تویی جمله، مبـتلای توأیم

تو در مـیـان دل مـا قـدم زدی حـتـمـاً            که در پـی دل و دنـبال رد پـای توأیم

به روی سیـنۀ ماها نـوشـته‌اند حـسنی            همه برای حـسین‌اند و ما بـرای توأیم

دو مـاه سـیـنه‌زنِ شـاه کـربـلا بـودیـم            دو روز در همۀ سال در عزای توأیم

خودت به زنـدگی ما حسین بخـشیدی            همیشه و همه جا شامل عـطای تـوأیم

دمی به سعی و صفای حسین مشغولیم            دمی نـشـسـته و آرام در مـنـای تـوأیم

شب شهادت مولای انس و جن حسن است

ز داغ او دل هر شیعه غرق در محن است

چـقدر رنـج کـشـیدی و باز دم نـزدی            چه غصه‌ها که تو دیدی و باز دم نزدی

به جرم خوبی بی‌حد از آن جماعت پست            چـقدر حرف شـنـیدی و باز دم نزدی

به خـنده‌های پُر از درد، درد امّت را            به جان خسته خریدی و باز دم نزدی

جهـان چـشـید از آقـایی‌ات ولی آقا…            تو طعـمِ درد چـشیدی و باز دم نزدی

به مـردمـان مـدیـنـه سـلام می‌کـردی            جـواب هم نـشـنـیدی و بـاز دم نـزدی

چقدر در وسـط کـوچـه‌های دلـتـنـگی            به زخـم کهنه رسیدی و باز دم نزدی

شب شهادت مولای انس و جن حسن است

ز داغ او دل هر شیعه غرق در محن است

نه اینکه زهر درآورده جان ز پیکر تو            تو را زمین زده درد و عذاب مادر تو

درست در وسط کوچه بود جان دادی            که خورد دست کسی بر نقاب کوثر تو

سه روز بعـد پیـمـبـر، خـبـیث امت با            لـگـد شـکـست درِ خـانه را بـرابر تو

خـبـر رسـید به گـوش تـمـام خـلق الله            صحـابـه ریـخـته بر خـانۀ پیـمـبـر تو

خدا به کس ندهد اینچـنین صحابی را            غریب بوده در این شهر جد اطهر تو

شب شهادت مولای انس و جن حسن است

ز داغ او دل هر شیعه غرق در محن است

هـنـوز نـالـۀ زهـرا بـه گـوش مـی‌آیـد            صـدای زینب کـبری به گـوش می‌آید

هـنوز هم که هـنوز است از دل خانه            صدای غـربت مـولا به گـوش می‌آیـد

ز آسـتـانـۀ در، نـالـه‌های مـحـسـن بـا            صدای گـریـۀ بـابـا بـه گـوش مـی‌آیـد

صـدای ضـرب لگـدهای دومـی دارد            در آن شلوغی و دعوا به گوش می‌آید

هزار و سیصد و اندی گذشته اما باز            صدای هـیزم از آنجا به گـوش می‌آید

مغـیره داد کـشـید و دل حـسن لـرزید            صـدای نعـره زدن‌ها به گـوش می‌آید

شب شهادت مولای انس و جن حسن است

ز داغ او دل هر شیعه غرق در محن است

بـا تـیـر آمـدنـد به تـشـیـیـع پـیـکـرت            خون می‌گریست در غم تو چشم خواهرت

عمری‌ست روبه روی تو و چشم‌های توست            تـصـویـرِ گـوشـوارۀ زخـمی مـادرت

ای راز دار فـاطـمه! یـادت نـمی‌رود            مادر چگونه خورد زمین در برابرت

در خـانه کاش مَـحـرَم اسـرار داشتی            مثل ربـاب کاش وفـا داشت هـمسرت

فـرمانـده‌ای غـریب‌تر از تو نـدیـده‌ایم            از هم گسـست با طمع سکه لشکـرت

معـلـوم شد از این جگـر پاره پاره‌ات            دیگر رسـیده است نـفـس‌های آخـرت

در کـربلا اگر چه نبودی خودت ولی            پرپر شدند جـای تو گـل‌های پرپـرت

تاریخ را ورق بـزن و آخـرش بـبـین            افـتاده است در دل صـحـرا بـرادرت

نمی‌شد خالی از عَمّارها دور و برت، ای‌کاش            یلی همتای اشتر داشتی در لشکرت، ای‌کاش

سکوت محض اگر شد پاسخ هل من معین تو            ملامت‌ها نمی‌شد پاسخ چشم ترت، ای‌کاش

تو را باور نخواهد کرد این شهر فریب‌آلود            مدینه بی‌پناهت خواست اما همسرت، ای‌کاش

برادر کوه بود و شانه‌اش از اشک تو لرزید            خدا تسکین شود بر قلب خون خواهرت، ای‌کاش

چگونه جسم تو تشییع شد سربسته می‌گویم            شبیه فاطمه شب دفن می‌شد پیکرت، ای‌کاش

هر دم بـخـوان آیـات جاری حسن را            جـود و سـخـا و بـردبـاری حـسن را

در زیر قبه که دعاها مستجـاب است            کـن آرزو خـدمـتـگـزاری حـسـن را

این قبه خود یک عمر بین سینه دارد            شـوق بـقـیـع و هـمجـواری حـسن را

در کربلا موکب به موکب جلوه دادند            یک گوشه‌ای از سفره‌داری حسن را

در کـربلا قـاسم ضـریح مجـتـبی شد            بـوسـه بـزن این یـادگـاری حـسن را

با ذکر "لا یـوم کـیومک" شرح دادند            مـرثـیـه‌خـوان‌ها بی‌قـراری حـسن را

گودال بود و از تـنی بیرون کـشیـدند            پـیــراهـن سـبـزِ بــهــاری حـسـن را

یک تشنه در گودال "یا اُمّاه" می‌خواند            بـرپـا کـنـد تـا سـوگـواری حـسـن را

در بین کـوچه گـوشواره درک کرده            لحظه به لحظه شـرمـساری حسن را

حـوریه‌ای در بـین کـوچه گـیر افـتاد            سیلی رقـم زد جـان سـپاری حسن را